Allison Pataki - Sisi. Samowolna cesarzowa

Autor: Allison Pataki

Tytuł: Sisi. Samowolna cesarzowa

Wydawnictwo: HarperCollins

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 384

Gatunek: historyczna

tom: 2

Główną bohaterką powieści jest cesarzowa Austro-Węgier Elżbieta, zwana Sisi. Słynna ze swojej olśniewającej urody kobieta, która podbiła serce nie tylko cesarza Franciszka Józefa. W drugim tomie poznajemy szczegóły z jej życia od czasu kiedy już od piętnastu lat jest mężatką i matką trójki dzieci. Cesarstwo trwa w imię  motta Habsburgów "My się nie zmieniamy". Tylko czy rzeczywiście wierne i bezkompromisowe trwanie w tradycji i konserwatyzmie może przynieść szczęście imperium i członkom rodziny królewskiej?

Od początku lektury miałam świadomość, że zaczynam poznawać losy Sisi od środka, jednak autorka na tyle często nawiązuje do wydarzeń z poprzednich lat, że nie miałam problemu z poskładaniem w całość wszystkich elementów układanki. Wyraźnie da się wyczuć, że cesarzowa jest już inną osobą niż w pierwszym tomie, zostało to jasno podkreślone. Niemożność prześledzenia rozwoju jej osobowości przeszkadzała mi nieco w lekturze, był to jednak minimalny dyskomfort. Przejdźmy zatem do samej Sisi.

Zanim zamówiłam książkę, rzuciłam okiem na informacje dostępne na temat cesarzowej w internecie: wyłaniał się z nich obraz kobiety pięknej, ale i niesamowicie próżnej, cesarzowej, która nie do końca mogłaby być sympatyczną bohaterką powieści historycznej. Byłam bardzo ciekawa, w jaki sposób autorka wykreowała ją w swojej książce. Muszę przyznać, że ostatecznie obyło się bez upiększania życiorysu bohaterki. Mimo pierwszoosobowej narracji, która raczej powinna nastawić czytelnika bardziej pozytywnie do postaci, w tym przypadku tak nie było. Sisi jest kobietą zapatrzoną w siebie, swoje emocje i pragnienia silniej, niż we własne dzieci, w tym syna, któremu nie potrafiła i nie chciała pomóc, kiedy jej potrzebował. Niby kochała tylko najmłodszą córkę, którą mogła samodzielnie wychowywać, ale ta miłość była jak ona sama: zaborcza, samolubna, wyrządzająca raczej krzywdę - jak Waleria miała się czuć z dala od ojca, wiedząc, że jest faworyzowana kosztem brata i siostry? Sisi i całe jej oczytanie, zamiłowanie do sztuki, poezji, piękna i podróży było raczej słabo wyczuwalne. Bardziej rzucała się w oczy chęć ucieczki przed odpowiedzialnością i obowiązkami, wyrzucanie cesarzowi sumienności w zarządzaniu imperium.

Osobną kwestią będzie próżność Sisi i jej miłości, by nie powiedzieć miłostki - Andrassy, Węgier, z którym zdaje się łączył ją wieloletni romans, nie stał na przeszkodzie do zauroczenia innym mężczyzną, o takim szczególe jak zakochanym w niej mężu nawet nie wspominając. Opisy strojów, fryzur plecionych z jej długich do ziemi włosów, zachwytów nad własną wąską talią i umiejętnościami jeździeckimi w myślach cesarzowej nie brakuje. Podobnie jak wiecznych podróży z Walerią, opuszczania dworu, męża, dwójki pozostałych dzieci i obowiązków również. Dla Elżbiety najważniejsza była ona sama, smutne ale rzeczywiście żona, matka trójki dzieci tak naprawdę kochała tylko siebie.

Czy zatem wobec braku sympatii do głównej bohaterki czytało mi się te książkę źle? W żadnym wypadku. Największą jej zaletą jest sięgniecie przez Pataki do materiałów źródłowych i wykorzystanie ich przy pisaniu o życiu Sisi. Wiedząc, że te wydarzenia, nieraz bardzo smutne i budzące mój sprzeciw, rzeczywiście miały miejsce i cesarzowa rzeczywiście w ten sposób postępowała, lektura nie mogła męczyć. Była źródłem wiedzy o mającej potężną władzę kobiecie, autorka opisywała trzydzieści lat z bardzo barwnego życia Elżbiety w sposób bardzo wciągający, plastycznym językiem, dzięki czemu uruchomiła moją wyobraźnię. Najbardziej oddziałująca była dla mnie końcówka książki - uroda i młodość przeminęła, śmierć zaczynała dopominać się o kolejnych bliskich Sisi, a ona sama zamiast spokoju doznaje poczucia samotności i nieuchronności losu. Czy zasłużyła na takie zakończenie, nie mnie oceniać.

Szczerze wątpię, że cesarzowa była kochana przez poddanych, o czym świadczą nie tylko informacje dostępne w internecie, ale również przytaczane w książce tytuły artykułów prasowych z tamtych czasów. Nie mam za to wątpliwości co do tego, że jej postać zostawiła trwały ślad na kartach historii a jej losy  są wdzięcznym tematem na powieść historyczną, czego najlepszym przykładem jest ta książka.

Za egzemplarz recenzencki dziękuję wydawnictwu HarperCollins Polska