Marta Guzowska - Raj

Galeria handlowa jednym kojarzy się z rajem, innym bardziej z piekłem (to drugie skojarzenie pewnie częściej mają mężczyźni czekajacy na swoje szalejące w sklepach połowice). Na otwarcie tego konkretnego Raju wyruszyło chyba całe miasto, bo najlepszy czas na łowienie okazji to właśnie pierwszy dzień w nowej galerii, a przynajmniej tak wszyscy myślą. W tym tłumie jest też kilka osób, które z różnych wzgledów nie opuszczą budynku przed zmrokiem. Ich drogi będą się krzyżować, plątać, a Raj nocą będzie czymś zupełnie innym niż za dnia. Noc w raju - brzmi kusząco? Uwierzcie mi, że absolutnie nie.

Sam pomysł na fabułę można określić jako skrzyżowanie horroru i escape roomu, z tym że Raj nie jest powieścią grozy, a thrillerem psychologicznym. Fakt pozostaje faktem - zamknięcie w ogromnym budynku, zagrożenie, którego bohaterowie nie mogą przewidzieć ani zlokalizować i ciąg zdarzeń prowadzących do coraz mroczniejszych wypadków, zdecydowanie nadaje powieści mocnego akcentu.

Podział na rozdziały przedstawiane z perspektywy różnych bohaterów ma kilka zalet. Nie tylko dodają one całej historii dynamizmu, ale pozwalają też poznać wydarzenia z różnych perspektyw; czasem uzupełniają się nawzajem - jedna osoba wie coś, czego nie wie inna. Dzięki temu czytelnik spokojnie nadąża za wydarzeniami, czego nie można powiedzieć o bohaterach. Autorka porządnie miesza w fabule; postacie kojarzyły mi się z zamkniętymi w domku dla lalek zabawkami, którymi steruje według własnego widzimisie ktoś o bardzo niepokojącym wyrazie twarzy.

Jeśli już jesteśmy przy postaciach, to tu też trzeba oddać pani Guzowskiej sprawiedliwość i powiedzieć, że naprawdę potrafi kreować bohaterów. Każdy z nich jest więcej niż charakterystyczny, ma własne jasno sprecyzowane motywacje i tak naprawdę ciężko tu kogokolwiek polubić - wybór między wręcz chorobliwie nadopiekuńczą matką, dwoma zblazowanymi nastolatkami, dwoma dilerami i złodziejem - ciężka sprawa. W pewnym momencie łapałam się na typowaniu, kto tu jest najgorszy, ale z drugiej strony postać pozytywna na tle tak... barwnej reszty byłaby chyba aż zbyt ograna. W każdym razie bohaterowie nie muszą przecież dać się lubić, ważne, by byli przekonujący. Ci z pewnością właśnie tacy byli.

Na koniec rzecz jasna finał, czyli rozwiązanie całej tej poplątanej akcji. Ze względu na oryginalną fabułę ciężko było określić, jak w ogóle może zakończyć się ta noc i co będzie można przeczytać w epilogu. Prawie wszystko mnie usatysfakcjonowało, chociaż jak dla mnie zabrakło jednego pozytywnego akcentu w tym zakończeniu, czegoś, co pozwoliłoby zamknąć Raj z jakąś optymistyczną myślą.

Podsumowując, najnowsza książka Marty Guzowskiej jest pomysłowym, bardzo dobrym i bardzo pesymistycznym w wymowie thrillerem. Na taki czytelniczy raj skusi się każdy miłośnik tego gatunku.

Egzemplarz recenzyjny od wydawnictwa Marginesy.