Ludwik Wolta - Strefa komfortu [recenzja]

Nieszczęścia chodzą parami? W przypadku Berna Jakima możemy mówić o stadach - stracił pracę, rzuciła go dziewczyna, kończą mu się pieniądze, a na horyzoncie majaczy spotkanie ze znienawidzoną siostrą. Mężczyzna znajduje w mieszkaniu płytę-poradnik należącą do jego byłej dziewczyny i postanawia ją odtworzyć. Berno inspiruje się zawartymi na niej motywacyjnymi wskazówkami na swój własny sposób. Coach Jakub Werner zapewne nawet nie śnił, że jego program zostanie kiedyś wykorzystany do zaplanowania... zbrodni. 

Na książkę miałam ochotę odkąd tylko pojawiła się w zapowiedziach wydawnictwa, jednak podchodziłam do niej z jakiegoś powodu jak pies do jeża. Wydawało mi się, że będzie to coś w rodzaju komedii, w której jakiś chłopak będzie próbował zaplanować zabójstwo, gdzieś w połowie odnajdzie sens życia, a na koniec całkowicie przemieniony odleci na jednorożcu w stronę tęczy. Jeśli chcielibyście przeczytać coś równie pozytywnego, to nie sięgajcie lepiej po książkę pana Wolty. Tutaj rzeczy mają się zgoła inaczej.

Nikt nie mógł zbawić go siłą. Gdyby do tego doszło, spróbowałby zabić swojego wybawiciela. Pomyślałby: Dlaczego tak długo kazałeś mi czekać?

Kryzys męskości

Berno to bohater, z którym miałam i nadal mam problem. Mogę napisać, że jest to mężczyzna w pewien sposób zaburzony, a na pewno zaburzony został u niego proces socjalizacji. Jest wycofany, aspołeczny, niedostosowany, najbardziej pasuje mi do niego jednak słowo "nieogarnięty". Za co by się nie brał, zaczynał za przeproszeniem od dupy strony. Wszystko rozłaziło mu się w rękach - plany, zamiary, czas... Jest to z jednej strony irytujące dla czytelnika (przecież lubimy sympatyczne postaci), z drugiej... Berno nie jest przeciętny. Berno nie chce być jak inni, nie czuje presji dzisiejszego świata by być we wszystkim "naj". To znaczy ma świadomość, że takie są społeczne oczekiwania wobec mężczyzn. Mają być silni, zaradni i zapewniać poczucie bezpieczeństwa, przede wszystkim dzięki zarobkom. A Bernard? Sam jest do tego stopnia niedookreślony, że nie jest w stanie twardo przeciwstawić się niepasującym mu dzisiejszym realiom. Nie chce być "wizerunkiem", ale bycie kimś innym nie daje mu radości. Kiedy jego sytuacja stała się katastrofalna, na wierzch wypłynęła niebezpieczna myśl. Mózg podszepnął mu rozwiązanie, ekstremalny sposób by dać upust olbrzymiej frustracji. W ten sposób rozpoczęło się tytułowe wychodzenie ze strefy komfortu.

Poza strefą komfortu

Na pewno nie tego spodziewałam się po tym tytule. Postać Berna i jego historia z jednej strony mocno mnie przygnębiły, z drugiej nasunęły mi mnóstwa tematów do przemyśleń. Berno nie jest mężczyzną, i to jest jego największa tragedia. To "chłopiec w klapkach", smutny, samotny, zagubiony. Ilu takich Jakimów chodzi po świecie? Jak ważny jest dla chłopca odpowiedni wzorzec męskości? I czy wyjście poza strefę komfortu i poszukiwanie jakiegoś sensu zawsze oznacza zmianę na lepsze? Takie i inne pytania towarzyszyły mi przy lekturze. Nie mogę powiedzieć, żeby książkę czytało się łatwo i przyjemnie. Mieszane uczucia względem protagonisty to jeden, ale nie jedyny powód tego stanu rzeczy. Nierzadko pojawiające się retrospekcje urozmaicały bieg fabuły i rzucały więcej światła na zachowanie Berna. Ciężko było mi natomiast przebrnąć przez opisy snów bohatera, a jego przemyślenia po zażyciu narkotyków były dla mnie wyjątkowo męczące, podobnie jak cały wątek z nimi związany. Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że wszystko to, co spotkało Berna i podejmowane przez niego decyzje to jeden wielki absurd, i zostało to przez autora celowo w ten sposób przedstawione. Szukanie sensu w pozornie bezsensownych działaniach bohatera mijałoby się z celem. Patrząc jednak na jego działania jako rozpaczliwą próbę złapania się czegokolwiek, co pomogłoby mu jakoś odnaleźć się w świecie wykreowanych wizerunków, można samemu odczuć część jego bólu istnienia. Bo to, że życie w pewnym momencie Berna bolało, nie ulega wątpliwości.

Według mnie nie jest to, jak głosi okładka, antyporadnik, czy też, jak sugerowałby blurb historia o planowaniu zabójstwa przy pomocy porad jakiegoś coacha. Jest to powieść obyczajowa o zagubionym chłopcu, którego ciężko winić za to, że nie był mężczyzną - nikt nie pomógł mu dorosnąć. Nie napiszę, że książka mi się podobała, za to napiszę, że nie żałuję czasu jej poświęconego. Historia o czymś, mimo że przekazana w momentami cieżkiej formie, pozostaje historią o czymś. Jeśli jesteście ciekawi, jak skończyło się wychodzenie poza strefę komfortu przez Berna, sięgnijcie po książkę.

Za możliwość poznania historii Berna dziękuję wydawnictwu Novae Res.

Cytat strona 332.

Autor: Ludwik Wolta
Tytuł: Strefa komfortu
Wydawnictwo: Novae Res
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 386
Gatunek: obyczajowa