Meg Little Reilly - Nie jesteśmy gotowi [recenzja]

Ash i Pia od zawsze marzyli o porzuceniu wielkomiejskiego zgiełku i przeprowadzce w miejsce, które pozwoli im być bliżej natury, i wreszcie udaje im się spełnić to marzenie. Poznajemy ich w momencie, gdy już od trzech miesięcy wiodą szczęśliwy i spełniony żywot w małym miasteczku Isole w stanie Vermont. Kiedy w ich życiu miało być już tylko z górki okazuje się, że czeka ich zmierzenie się z czymś wyjątkowo przerażającym - zmiany klimatyczne mają za kilka miesięcy doprowadzić do klęsk żywiołowych na niespotykaną dotąd skalę. W obliczu niebezpieczeństwa wychodzą na jaw wszelkie pęknięcia i rysy, nie tylko na perfekcyjnie zgranym jak dotąd małżeństwie, ale i na całej społeczności miasteczka.

"Wszyscy wtedy odkryliśmy, kim jesteśmy naprawdę - strach obdarł nas z masek."

 Ash, Pia i Wielka Burza

Historię opowiada nam Ash, trzydziestopięciolatek, który dzięki przeprowadzce z Brooklynu do górskiego Vertmontu wrócił do swoich korzeni. Życie jego i Pii właśnie wkroczyło na kurs, do którego dążyli od lat. To zgodne małżeństwo znające i akceptujące swoje słabości na początku historii sprawia bardzo dobre wrażenie: szczęśliwi i pełni nadziei patrzą w przyszłość, gdzie miał być już tylko spokój, cisza i pełna harmonia. Pojawiająca się na horyzoncie zapowiedź zagrożenia ze strony natury zaczyna jednak uwydatniać wszelkie różnice w podejściu do tematu zadbania o własne bezpieczeństwo. Ash jest twardo stąpającym po ziemi mężczyzną ufającym lokalnym władzom i z czasem stara się pomagać w organizowaniu bezpieczeństwa społeczności na poziomie miasteczka. Pia to niespokojny duch, niespełniona artystka opowiadająca się po stronie przeciwników wszelkiej władzy i starających się na własną rękę zadbać o swoje przetrwanie. Kto ma rację? Jak zapowiedź Wielkiej Burzy wpłynie na to małżeństwo i życie całego Isole?

Koniec na horyzoncie

Nie do końca na taką historię nastawiałam się przy zamawianiu książki do recenzji. Byłam przekonana, że to opowieść o przeżyciu jakiegoś huraganu czy podobnej klęski żywiołowej, gdzie towarzyszymy bohaterom w trudnym momencie ich życia. Meg Little Reilly zaserwowała mi jednak coś innego, mianowicie wizję całkowitej zmiany środowiska i to w zasięgu globalnym, i mimo początkowego zaskoczenia szybko dałam się wciągnąć w opowieść Asha. Mężczyzna relacjonując bieżące wydarzenia wraca wspomnieniami również do tych minionych, szczęśliwych i beztroskich czasów, co tylko podkreśla rozmiar zmian zachodzących w życiu głównych postaci. Wraz z bohaterami przez kilka miesięcy obserwujemy stopniowo narastające niebezpieczne zmiany klimatyczne, które, choć same w sobie napawające lękiem, są tylko zapowiedzią czegoś znacznie gorszego. Długo nie wiemy, czy rzeczywiście najgorszy scenariusz stanie się rzeczywistością. Powolne przejście od całkowitej sielanki do wrogości i braku poczucia bezpieczeństwa na przestrzeni miesięcy poprzedzających katastrofę wprowadzało odpowiedni nastrój niepokoju. Nic dziwnego, że wobec permanentnej sytuacji zagrożenia w ludziach zaczęła się budzić ta najgorsza strona ich natury, a dotąd zgodnie funkcjonujące społeczności zmuszone zostały na nowo zdefiniować wartości, którymi się kierują.

Nie jesteśmy gotowi

Nie jest to jednak opowieść jedynie o podziałach dotykających małżeństwa i małej społeczności. Autorka pokazuje nam bardzo obrazowo jak bezbronni jesteśmy wobec natury, i jak sami możemy ukręcić na siebie bicz. Nie chodzi mi tylko o dyskusyjny efekt cieplarniany, ale choćby bezsprzeczną sprawę zanieczyszczeń wody czy toksycznych odpadów, które w spotkaniu z niekontrolowaną potęgą żywiołów z pewnością obrócą się przeciwko ludziom. Interesującą kwestią pokazaną w książce jest również pragnienie ludzi, by w obliczu zagrożenia w "coś" wierzyć. Postacią, która odpowiada na takie pragnienie ludzi jest pewien charyzmatyczny kaznodzieja, których jak wiemy z życia nie brak w podobnych okolicznościach. Ale równie dobrze w roli religii sprawdzi się wiara w rządowy spisek i system, któremu można się przeciwstawić. W tak skrajnej sytuacji nastroje społeczne podsycane przez grupy chcące ugrać coś dla siebie w tym chaosie są niczym beczka prochu, byle iskra może wywołać katastrofę. Historia opowiedziana przez autorkę dobitnie pokazuje, że nie jesteśmy gotowi na koniec dotychczasowego oblicza świata, i niczego nie byłoby w stanie zmienić nawet kilkumiesięczne wyprzedzenie zmian.

Nie jesteśmy gotowi każe nam zastanowić się nad kierunkiem, w którym zmierza świat. Przedstawiona w książce bardzo prawdopodobna wizja rozwoju takiej sytuacji niejako zmusza czytelnika do refleksji nad ludzką naturą. Bardzo udany debiut, który na pewno warto przeczytać.

Za przesłanie egzemplarza do recenzji dziękuję wydawnictwu HarperCollins Polska.