Colson Whitehead - Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki [recenzja]
Książka nagrodzona została ważnymi nagrodami, a jak dobrze wiemy często jest tak, że podchodzimy sceptycznie do uhonorowanych tytułów. Obawiamy się lektury trudnej, ciężkiej w odbiorze, bądź wręcz przeciwnie, przereklamowanej i mogącej zawieść nasze oczekiwania. Nie miałam dotąd okazji czytać książki na temat niewolnictwa, abolicjonistów i losów zbiegłych niewolników. Czy powieść będąca literacką fikcją wzbogaciła w jakiś sposób moją wiedzę?
Kto nie ryzykuje...
Na początku poznajemy piekło plantacji, piekło życia niewolnika w trzech pokoleniach, zaczynając od babki głównej bohaterki na samej Corze kończąc. Gdy jesteśmy już wystarczająco przerażeni, zdezorientowani i zastraszeni konsekwencjami mrzonek o ucieczce, stajemy wraz z główną bohaterką przed niesamowicie trudnym wyborem. Ryzykować, czy zostać? Ryzyko wydaje się szaleństwem. Przy pierwszym akcie odwagi mamy poczucie, że najgorsze za nami, a podobnych dylematów już nie będzie. Mylimy się. W czasie lektury będziemy musieli stawać przed podobnymi wyborami nie raz. Dlaczego? Bo ryzyko wpisane jest w życie każdego człowieka. Cora miała odwagę, by marzyć o nieosiągalnym. Potrzebowała jedynie iskry, bodźca, który napędził jej własną lokomotywę. Nic nie było już w stanie jej powstrzymać.
Niejednoznaczność i ukryta siła
Sama idea kolei podziemnej odmalowana w książce przez autora jest przedstawiona jako dosłowna podziemna droga, podczas gdy w rzeczywistości była to jedynie metafora całego szlaku dróg, połączeń i kryjówek. Dzięki temu w nieco odrealniony, po części baśniowy sposób podróżujemy koleją wraz z niewolnicą i poznajemy "prawdziwą twarz Ameryki". Tylko jaka ona jest? Czy taka, jaką widzi ją Cora? Cała powieść wręcz kipi od ukrytych znaczeń, przenośni, a słowa niosą w sobie niejednoznaczny ładunek emocjonalny. Mimo całej gamy emocji towarzyszących lekturze nie miała ona w moim odczuciu na celu wywoływać ekstremalnych reakcji, łez czy wściekłości. Jej siła ukryta jest w czym innym. Niczym kropla drążąca skałę cierpliwie robi sobie miejsce w umyśle, by po skończonej lekturze wygodnie umościć się w naszej świadomości na dłużej. Niełatwo będzie innym historiom ją przebić. Wilson Whitehead pięknie napisał o rzeczach szpetnych, złych, niegodnych, jakkolwiek dziwnie by to nie brzmiało. Człowiek jest w niej przedstawiony w strasznym świetle, zwłaszcza biały człowiek. W całej beznadziei tych wszystkich udręczonych dusz widać jednak słabiutkie światełko nadziei.
Co z nami?
Niewolnictwo jak dobrze wiemy może mieć różne oblicza, odbiegające od tych najkrwawszych, z których to słowo się wywodzi. Równie dobrze i my możemy i być czymś zniewoleni, nawet sobie tego nie uświadamiając. Jeśli potrafimy być, czuć i reagować nie zastanawiając się nad tym, co mówi czy robi cała reszta świata, nie jesteśmy wtedy na żadnej plantacji i pod żadnym batem. Cora to potrafiła, dlatego tak naprawdę nigdy nie była niczyją własnością. Więc co z nami? Warto po lekturze postawić sobie to pytanie. Ta książka jest ważna i potrzebna. Uniwersalność jej przesłania trafi na pewno do wielu ludzi, nie tylko zainteresowanych w mniejszym lub większym stopniu samą fabułą. Fikcja literacka również potrafi przynieść wiele odpowiedzi, a że jeszcze więcej pytań - tym lepiej dla nas.
Autor: Colson Whitehead
Tytuł: Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki
Wydawnictwo: Albatros
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 384
Gatunek: historyczna
Tłumaczenie: Rafał Lisowski
Za przesłanie egzemplarza dziękuję wydawnictwu Albatros.
Tytuł: Kolej podziemna. Czarna krew Ameryki
Wydawnictwo: Albatros
Rok wydania: 2017
Liczba stron: 384
Gatunek: historyczna
Tłumaczenie: Rafał Lisowski
Za przesłanie egzemplarza dziękuję wydawnictwu Albatros.
Ciekawi mnie ta książka :-). Któregoś dnia na pewno ją przeczytam.
OdpowiedzUsuńwarto:)
UsuńPrzeczytałabym, tylko najpierw muszę znaleźć sposób na wydłużenie doby :)
OdpowiedzUsuńTo jak już go znajdziesz to podziel się:D
UsuńCzytając Twoją recenzję od razu przyszła mi na myśli książka "Czarne skrzydła" Sue Monk Kidd. To również powieść o niewolnikach, a zrobiła ona na mnie gigantyczne wrażenie. Przyznam, że nie miałam pojęcia o istnieniu "Kolei podziemnej", ale chętnie zapoznałabym się z tą lekturą nieco bliżej.
OdpowiedzUsuńNie czytałam książki, o której wspominasz, muszę to kiedyś zmienić:)
UsuńNie wiem, czy książka dla mnie, ale podoba mi się, że nie wymusza na siłę łez i innych emocji, a wywołuje wszystkie uczucia naturalnie. Dobrze, że książka okazała się warta wszystkich nagród. :D
OdpowiedzUsuńJak najbardziej okazała się ich warta. według mnie to właśnie jej największa zaleta, opisywała jeden z największych dramatów ludzkości bez jakiegoś nadętego dramatyzmu.
UsuńNiewolnictwo to temat bardzo ważny, więc z chęcią przeczytałabym i tę pozycję.
OdpowiedzUsuńWarto przeczytać.
UsuńLubię książki poruszające ważne tematy i skłaniające do refleksji, będę mieć powyższy tytuł na uwadze.
OdpowiedzUsuńw takim razie ta książka jest dla Ciebie.
UsuńWidzę, że książka zawiera multum mądrych treści, które spokojnie mogą stać się źródłem ważnych refleksji nad samym sobą. Chętnie kiedyś do niej sięgnę. Pozdrawiam! :)
OdpowiedzUsuńMnie niestety tym razem to odstrasza, mam chwilowo ochotę na zupełnie inne klimaty.
UsuńFabuła jak najbardziej mnie zainteresowała. Będę miała tę książkę na uwadze.
OdpowiedzUsuńPolecam:)
UsuńZapowiada się jako bardzo nietuzinkowa opowieść, dlatego chętnie rozejrzę się za nią. Muszę poznać losy Cory, dowiedzieć się, jakie jeszcze trudne wybory czekały na nią już po podjęciu decyzji o ucieczce. Nie przeczę też, że chętnie pozwolę powieści wniknąć w pamięć i zastanowić się nad kwestiami w niej poruszanymi. Mam wrażenie, że takiej książki mi trzeba :)
OdpowiedzUsuńMyślę, że książka spełni Twoje oczekiwania:)
UsuńKawałek dobrej literatury, jak sądzę :)
OdpowiedzUsuńPowiedziałabym nawet, że kawał:)
UsuńZdumiewająca książka :)
OdpowiedzUsuńJak najbardziej:)
UsuńDo tej książki przekonywać mnie nie musisz - już od dawna jestem jej strasznie ciekawa. A swoją recenzją jeszcze tę ciekawość podsycasz;)
OdpowiedzUsuńczekam w takim razie na Twoje wrażenia:)
Usuńoooo zainteresowałaś mnie nią. Wcześniej nie miałam o niej pojęcia.
OdpowiedzUsuńZapraszam do siebie :)
Bardzo podobał mi się zwłaszcza koniec Twojej recenzji, to postawione pytanie. Sam opis książki brzmi zachęcająco, ale to głównie Twoje podsumowanie sprawiło, że tytuł bardzo mnie zaintrygował.
OdpowiedzUsuńNie miałam okazji czytać tego typu historii, brzmi oryginalnie, zainteresowała mnie, mam już na liście tyle ciekawych książek, tylko kiedy ja to przeczytam.. Dobrze, że zbliżają się wakacje :)
OdpowiedzUsuńKsiążka idealna dla mnie i choć spotkałam się już z taką tematyką gotowa jestem przeczytać kolejną książkę:)
OdpowiedzUsuńTym razem sobie odpuszczę, :)
OdpowiedzUsuńPrawdę mówiąc niestety nie zwróciłam uwagi na ten tytuł, tymczasem temat wydaje się być jak najbardziej wart uwagi czytelnika.
OdpowiedzUsuńNie słyszałam o tym tytule, ale zapiszę sobie, bo tematyka jest bardzo interesująca.
OdpowiedzUsuńPozdrawiam,
Lady Spark
[kreatywna-alternatywa]
Lubię takie tematy i przekonałaś mnie do kupna tej książki :)
OdpowiedzUsuńTen tytuł koniecznie muszę zakupić. Koniecznie!
OdpowiedzUsuńRównież doceniam to, że autor nie epatuje emocjami, a jednak dużo się ich w człowieku w czasie lektury kotłuje. Świetna powieść, która i na mnie zrobiła duże wrażenie.
OdpowiedzUsuńNic dodac nic ujac caly obraz wspolczesnego swiata. Uciekasz przed wlasnymi koszmarami ale chwilowy sukces jest tylko zludzeniem. Nastepnie znow trafiasz pod pregierz zycia z coraz podlejszymi oprawcami tylko czekajacymi na ofiare
Usuń