Artur Pacuła - Gdzie jest skrzynia z karabinami? [recenzja]

Igor po fantastycznym obozie wspinaczkowym musi wrócić do szarej rzeczywistości. Tata nie ma się nim jak zająć, więc kolejne dwa tygodnie wakacji ma spędzić u wujka w Katowicach. Lato w nieznanym mieście - nuda! Nawet fakt, że wujek jest słynnym himalaistą, nie jest w stanie  wynagrodzić chłopcu wyjazdu z Warszawy. Szybko jednak okazuje się, że Śląsk i jego historia może być wyjątkowo interesujący dla naszego bohatera. Jak mecz piłki nożnej może przerodzić się w szukanie skrzyni z karabinami?

- Cześ... - zaczął niepewnie chłopak, kiedy zbliżył się do cienia. - Zagrosz z nami w gała? (...)
- Nie wiem - zaczął niepewnie. - Ja właściwie gram w piłkę tylko w szkole. (...)
Chłopak otworzył szerzej oczy. Odwrócił się do reszty kolegów i krzyknął:
- Gorol!
- Trudno - odpowiedział jeden z młodych piłkarzy. - Wołej go i gromy.

Książka dla młodzieży kojarzy się nam chyba głównie z Young Adult, parą zakochanych nastolatków z trudną przeszłością i dużą ilością scen miłosnych. A co jeśli chcielibyśmy zaproponować młodszemu czytelnikowi coś całkiem innego? Pozycję nie tylko interesującą i wciągającą, ale przy okazji przekazującą sporą dawkę wiedzy? Wtedy bez wahania sięgamy po książkę Artura Pacuły.

Gdzie jest skrzynia z karabinami to druga część przygód paczki ciekawskich dzieciaków z podstawówki - Igora, Mirasa, Ali i Moniki, którzy ostatnio szukali korony cara. (Autor zajął drugie miejsce w konkursie na najbardziej samochodzikową książkę 2015 roku za swoją poprzednią książkę Gdzie jest korona cara?). Tym razem Igor postanawia pomóc nowo poznanemu koledze Krzyśkowi oczyścić z podejrzeń o zdradę jego pradziadka. W tym celu chłopcy muszą odnaleźć ukrytą po powstaniach śląskich skrzynię z karabinami i udowodnić, że nie trafiła ona w ręce Niemców, a tym samym, że Adalbert nie zdradził powstańców. Domniemana plama na honorze ciąży bowiem również żyjącym potomkom powstańca. Pomoc w poszukiwaniach oferują również przyjaciele Igora. Jednak nie tylko dzieci mają plany co do ukrytej skrzyni... Tak zaczyna się angażująca czytelnika przygoda, w której szukanie zaszyfrowanej w listach z wojennego frontu informacji daje możliwość bliższego poznania trudnej historii Śląska.

Nawet nie wiem od czego zacząć chwalenie tej książki, bowiem pod każdym względem zasługuje ona na słowa uznania. Na początek przyjrzyjmy się bliżej Igorowi i innym młodym poszukiwaczom przygód. Jeszcze nie młodzież, ale już nie dzieci, sprytne, inteligentne, odważne bestyjki, które potrafią na własną rękę korzystając z najnowszych technologii odnaleźć potrzebne im informacje. Już w tym miejscu dają czytelnikom dobry przykład - internet to prawdziwy skarb, jeśli potrafimy wykorzystać jego możliwości. Paczka przyjaciół jest ze sobą mocno zżyta, a ich relacje cechuje gotowość pomocy, wsparcie, umiejętność wykorzystywania swoich mocnych stron i wspólne pasje. Chyba każdy rodzic marzy o podobnym towarzystwie dla swojego dziecka. Pełne humoru dialogi i zabawne sytuacje sprawiają, że z największą przyjemnością zagłębiamy się w ich przygody.

Nie raz pisałam, jak bardzo przepadam za książkami z wątkami historycznymi. W tej pozycji poznajemy przedwojenną historię Śląska, regionu, którego wojenne losy mocno różniły się od tych z innych części kraju. Dla mnie, głównie dzięki lekturze Koronek z płatków śniegu nie była to nowość, ale gdybym czytała książkę Artura Pacuły wcześniej, byłoby to moje pierwsze spotkanie z tym tematem. Autor dość dogłębnie, ale w sposób zrozumiały dla młodego odbiorcy przedstawił na przykładzie przymusowo wcielonego do Wehrmachtu Ślązaka zawiłość i delikatność podobnych historycznych tematów. Wątek szkalującego pradziadka Krzyśka artykułu w gazecie i reakcjach najbliższego otoczenia dobitnie pokazuje, jak ważne jest niewydawanie zbyt pochopnych wniosków bez poznania tematu bliżej. 

Kolejnym wartym uwagi wątkiem jest relacja, jaka panuje między nastolatkami a ich nauczycielem historii, którego nazywają Bossem. Głodni wiedzy poszukiwacze przygód wiedzą, że mogą liczyć na pomoc i wsparcie dorosłej osoby. Jest to jak najbardziej godny pochwały wzorzec dla nastolatków, który bardzo mnie ujął. Dodatkowo uwypukla, że nawet najbardziej przebojowa grupa działająca choćby i w szczytnym celu nie ze wszystkim poradzi sobie sama, a ich pomysły i podejmowane impulsywnie decyzje nie zawsze są bezpieczne. Młodość rządzi się swoimi prawami i dobrze, jeśli gdzieś tam w tle czuwa nad nią doświadczenie starszych. Na trzecim planie przewijają się również relacje rodzinne poszczególnych bohaterów i ich problemy, często niełatwe do rozwiązania i bliskie współczesnym nastolatkom.

Na końcu muszę wspomnieć o fantastycznym pomyśle na przedstawienie czytelnikom języka śląskiego. Czytelnik ma okazję dowiedzieć się nie tylko o jego odmienności od języka polskiego, ale dzięki rozmowom Krzyśka z dziadkiem o swoistej dwujęzyczności mieszkańców Śląska. Dla mnie książka to świetna propozycja czytelnicza dla młodzieży i nie tylko - sama z wypiekami na twarzy czytałam o poszukiwaniu ukrytej skrzyni z karabinami. Ta lektura idealnie pokazuje, że historia nie musi być nudna. Z czystym sumieniem polecam zapoznanie się z nią bliżej, a sama czekam na kolejną część cyklu.

Za możliwość szukania skrzyni z karabinami serdecznie dziękuję autorowi.

Cytat strona 27.