Karolina Klimkiewicz - Wybacz mi / Kiedy nie powinnaś zamawiać książki...

Zamawiając egzemplarz do recenzji rzadko podejmuję ryzyko, staram się bardzo, aby wybrane tytuły miały jak największą szansę przypaść mi do gustu. W końcu ani mnie nie zależy na męczeniu się z książką, ani wydawcy na negatywnej opinii. Wybacz mi wybrałam z dwóch powodów - debiut autorki zbierał pochlebne opinie, a opis tej konkretnej książki był więcej niż zachęcający. Pomyślałam "czemu nie?" No i teraz już wiem, czemu nie powinnam była tego robić, a zainteresowanych zapraszam na prawdopodobnie najdłuższy tekst w historii tego bloga.

Dwudziestopięcioletnia Emilia została porzucona przez matkę, gdy miała tylko dwa latka, i nigdy nie pogodziła się z tym, że rodzicielka ją opuściła. Dlatego gdy nagle dostaje od niej list, a w nim prośbę o spotkanie w bieszczadzkim pensjonacie, nie waha się ani chwili i wyrusza by rozliczyć się z matką. Na miejscu zamiast odpowiedzi, dostaje jeszcze więcej pytań. Czy uda jej się zamknąć przeszłość?

Z opisu jak dla mnie wynikało, że książka będzie opowiadała o trudnych relacjach matki z córką, że nie zabraknie w niej pogłębionych porterów psychologicznych, wpływu takiego porzucenia na dziecko, może jakiegoś dramatu, który w jakiś sposób mnie poruszy i pozwoli zapamiętać tę książkę na długo. O ile z tymi pierwszymi elementami raczej nie wyszło, o tyle ten ostatni na pewno autorce wyszedł - tej książki nie zapomnę i to z kilku powodów.

Logika rzuciła wszystko i wyjechała w Bieszczady

Problemy zaczęły się już od początku, czyli od samej podróży do pensjonatu. Nasz delikatny kwiatuszek dociera do miejscowości o godzinie trzynastej, po czym przez pięć minut idzie, przystaje, znowu idzie jakiś kilometr, znowu idzie pięć minut i już jest na miejscu. Nie byłoby w tym nic dziwnego gdyby nie fakt, że wtedy już zmierzcha, a mamy połowę października. No ale ten kilometr być może szła kilka godzin, przecież od niesienia walizki ręce biedaczce mdlały i siniały... Już wtedy czułam, że wpakowałam się na minę, a to był dopiero początek, bo już w następnej scenie o poranku Emilia bierze prysznic. I z tego prysznica leci lodowata woda. Już pominę fakt, że przy centralnym ogrzewaniu woda nie ostygnie na tyle, by rano być "lodowata", a na pewno nie w październiku. Bardziej chodzi mi o to, że nasza bohaterka, dorosła kobieta w obcym miejscu, na strumień zimnej wody reaguje takim wrzaskiem, że słychać ją w całym pensjonacie (w którym swoją drogą gości aż jedno małżeństwo). Przejdźmy jednak dalej, bo ta książka ma naprawdę większe grzechy na sumieniu niż kilka dziur w logice.

Emilka, czyli jak stworzyć bohaterkę irytującą na każdym kroku

Głównym powodem dla którego przeklinałam, wzdychałam i śmiałam się w głos czytając Wybacz mi była nasza główna bohaterka. Jak rozumiem miała być w założeniu skrzywdzona przez los, z kompleksami, brakiem pewności siebie, nieco emocjonalna, krucha i delikatna. A jaka była? Przekonana o tym, że jest skrzywdzona przez los, zakompleksiona, niestabilna emocjonalnie, ciągle płacząca i najwyraźniej lubiąca biegać, bo niemal w każdym rozdziale rozmowę kończy właśnie w ten sposób - wybiegając z pomieszczenia. Miała wzbudzać współczucie, a wzbudzała jedynie irytację, politowanie i zażenowanie. Już samo założenie, że ponieważ matka ją porzuciła, to ona ma być aż tak pokiereszowana emocjonalnie, bo "nikt jej nie kochał i wszyscy ją odpychali" było jak dla mnie bzdurne, bo o ile miała oziębłego ojca, o tyle miała też świetne relacje z młodszą siostrą i macochę, która traktowała ją jak własną córkę. Branie otoczenia na sierotkę Marysię szło jednak Emilce bardzo sprawnie, bo wszyscy w bieszczadzkim pensjonacie skakali koło naszego delikatnego kwiatuszka niemal na palcach. Zwłaszcza wtedy, gdy po usłyszeniu pewnego wyznania padła zemdlona i przez dwa dni leżała nieprzytomna. Nie, nie powiadomili rodziny ani nie wezwali pogotowia, zamiast tego obecny w fabule lekarz szprycował ją lekami na uspokojenie. Ten chwyt miał pewnie łapać za serduszko, ale moje coś nie chciało reagować. Zamiast tego miałam przed oczami scenę, jak zakochany w niej mężczyzna zmienia jej pieluchy... No ale zostawmy logikę, idźmy lepiej dalej.

O czym to (nie) było

Czy ja pisałam, że tu miały być jakieś rozliczenia matki z córką czy tam córki z matką? No i były, gdzieś tam na trzecim planie upchane w opakowanie pod tytułem "mądrości życiowe Pałlo Koello", które nie miały w zasadzie wpływu na akcję. Ta bowiem składała się z ucieczek, płaczu, wybiegania z pomieszczeń i nadskakiwania otoczeniu Emilce. No i oczywiście prawdziwej miłości rodzącej się w kilka dni, bo przecież prawdziwa miłość między dorosłymi, całkowicie obcymi sobie ludźmi właśnie tak się rodzi, to oczywiste. Co prawda dostajemy wyjaśnienie, dlaczego matka porzuciła dziecko, ale szczerze - jak to przeczytałam, to ręce mi opadły. To znaczy opadły mi jeszcze niżej, bo tak ogólnie to działo się tak bardzo często, gdy bohaterowie otwierali usta.

Dialogi tak piękne, że aż sztuczne

Wyobraźcie sobie postacie, które ktoś nadział na takiego konkretnego kija, i one z tym kijem w za przeproszeniem dupie wygłaszają swoje kwestie. Dla mnie tak wyglądały postacie w tej książce, bo rozmowa zbudowana z takich wypowiedzi to raczej nie rozmowa:

Podążamy przez życie, nie wiedząc, co jest za rogiem. Nie znamy naszej przyszłości. Każdy chce być kochany i kogoś mieć. Próbujemy różnych smaków miłości, a jeśli mamy szczęście, spotykamy tę odpowiednią, dopasowaną do nas idealnie. Dopóki jej nie odnajdziemy, nie mamy porównania, nie możemy mieć pewności, że to ta właściwa". (str.187). 

Poza tym autorka od czasu do czasu oddaje na chwilę głos innym bohaterom, i robi to chyba tylko po to, byśmy mogli zobaczyć naszą główną bohaterkę innymi oczami. Niestety, nic to nie zmienia w postrzeganiu jej, a innej wartości dla fabuły to nie miało. Jedynie te rozdziały poświęcone Matyldzie, matce Emilii, miały z punktu widzenia fabuły sens. Przynajmniej do momentu, w którym cała tajemnica porzucenia wyszła na jaw, bo sens wtedy postanowił prędko dołączyć do logiki.

Podsumowania nie będzie, za to mam pytanie do was: kto potrafi na pierwszy rzut oka ocenić, że meble kuchenne są wykonane z drzewa BUKOWEGO? 

Egzemplarz recenzencki od wydawnictwa Szara Godzina.